Dr Vladimir Božović, generalni konzul RS u Njujorku, na poziv Ambasade RS u Vašingtonu, prisustvovao je skupu pod nazivom „Američko-srpsko odbrambeno partnerstvo: Od Operacije Halijard do danas”, koja je održana u svečanoj sali zgrade Kapitola u Vašingtonu, sedištu Kongresa SAD. U sklopu ovog svečanog skupa prikazan je film „Heroji Halijarda” reditelja Radoša Bajića.
Operacije „Halijard“, koja je sprovedena u Drugom svetskom ratu na tlu današnje Srbije, ostaje najveća operacija spasavanja američkih vazduhoplovaca u istoriji. Godine 1944. američki bombarderi su gađali nemačke naftne zalihe u Rumoniji. Dok su nadletali Jugoslaviju koju su okupirali nacisti, oboreno je čak 1.500 pilota i avijatičara. Mesecima su Srbi u Pranjanskom kraju pomagali oborene Amerikance. „O.S.S.”, prethodnica „C.I.A.”, kreirala je plan za evakuaciju američkih pilota u smeloj misiji koordinisanoj sa srpskim otporom. Do avgusta 1944. godine, više od 500 njih je bezbedno vraćeno iza savezničkih linija.
Foto: GK RS Njujork / Ministarstvo kulture
Skup je otvoren panel diskusijom koju je vodio pukovnik u penziji Džon Kapelo, predsednik Halijard fondacije, a učestvovali su ambasador Srbije u SAD Marko Đurić, članovi Predstavničkog doma SAD i ko-predsedavajući Srpskog kongresnog kokusa Klaudija Teni i Emanuel Kliver, general major Džon Heris, komandant Nacionalne garde Ohaja i Nemanja Starović, državni sekretar u Ministarstvu odbrane Republike Srbije.
Članica Kongresa Klaudija Teni je podsetila na značaj sećanja na Operaciju „Halijard”, kao svedočanstva prijateljstva i savezništva dva naroda, srpskog i američkog, u najtežim trenucima istorije. Kongresmen Emanuel Kliver, je istakao da zajednička herojska prošlost mora biti i zalog za budućnost dva naroda i njihove partnerske odnose. Ambasador Đurić je posebno ukazao da činjenica da su dva naroda bili saveznici u dva svetska rata obavezuje da se ti odnosi dalje razvijaju na istim tekovinama, zajedničkoj borbi za slobodu i demokratiju.
Projekcija „Heroja” koja je izazvala snažne emocije kod publike, između ostalih, među članovima porodica pravih heroja Haljard misije, kao što su Ksenija Vilkenson – ćerka Džordža Vojinovića, Stefani Adams – ćerka Nika Lalića i DžoAn de la Vera – ćerka Đorđa Muslina. Sva trojica su bili američki oficiri u Kancelariji za strateške službe (OSS), srpskog porekla i imali su značajne uloge u misiji spasavanja američkih i savezničkih pilota iz okupirane Srbije.
Generalni konzul dr Vladimir Božović je ovom prilikom imao posebnu čast da Stefani Lalić Adams i Betsi Vojnović iskaže duboko poštovanje za istorijsko i porodično nasleđe njihovih očeva i preneo da će GK koji vodi u predstojećem periodu nastojati da organizuje sličan skup za relevantnu publiku u Njujorku.
Izvor: Generalni konzulat RS u Njujorku
