U okviru obeležavanja godišnjice oslobođenja logora Mauthauzen, ministar za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja Nikola Selaković, je u subotu, 6. maja, u ime Vlade Republike Srbije, predvodio državne ceremonije na memorijalima u mestima Ebenze i Harthajmi. Takođe, ministar Selaković je obišao i spomen obeležje na Vojnom groblju Ašah na Dunavu.
U mestu Ebenze kod Spomenika jugoslovenskim borcima i žrtvama fašističkog terora ubijenim u periodu 1941-1945. godine održana je ceremonija polaganja venaca i odavanja počasti. Venci su potom položeni na spomen ploču u zloglasnom dvorcu Harthajm u opštini Alkoven u blizini Linca, koji je bio tzv. „centar za eutanaziju”. U periodu od maja 1940. do decembra 1944. godine u Harthajmu je ubijeno više od 18.000 ljudi.
Ceremonijama su prisustvovali predstavnici Ministarstva za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja, Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, generalni konzul Republike Srbije u Salcburgu Vera Vukićević, konzul Dejan Udovičić, pitomci Vojne akademije iz Beograda, predstavnici i studenti Kriminalističko-policijskog univerziteta, te predstavnici Udruženja logoraša Mauthauzen i drugih boračkih i udruženja za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije i srpske dijaspore, koji žive u Austriji.
Foto: Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja
Istorijat
U Ebenzeu „kampu” nacističke Nemačke, koji su saveznici poslednji oslobodili 6. maja 1945. godine, među 28.000 zatočenika bilo je 900 Jugoslovena, od kojih su 70 odsto bili Srbi. Za nešto više od godinu i po dana, u Ebenzeu je stradalo oko 8.000 ljudi. U dve masovne grobnice pronađeno je 2.000 tela, a prilikom oslobađanja logora zatečeno je 1.200 leševa ispred krematorijuma, naslaganih kao cepanice. Zatočenici su stradali zbog teškog rada u dva kamenoloma, prilikom izgradnje sistema tunela u alpskim stenama za potrebe nacističke vojne industrije.
Logor Harthajm je jedan od najstarijih logora nacističkog perioda koji se od maja 1940. godine nalazi na prostoru gornjeg Podunavlja u Austriji kod Linca. Tokom Drugog svetskog rata u ovom „centru za eutanaziju“ sve do maja 1944. godine ubijeno je i oko 30.000 ljudi sa fizičkim i mentalnim invaliditetom. U renesansnom dvorcu Harthajm, obavljali su se medicinski eksperimenti na logorašima Mauthauzena. Eksperimentisalo se sa načinima ubijanja sa gasnim komorama i krematorijumima. Četvorospratni dvorac Harthajm bio je Zavod za umobolne koji su nacisti pretvorili u jedan od šest takozvanih Zavoda za eutanaziju i gaziranje.
Logor Ašah na Dunavu bio je jedan od koncentracionih logora za Srbe i druge nepodobne narode koje je osnovala Austrougarska za vreme Prvog svetskog rata. Zvaničan naziv logora bio je nem. Kaiserliches und Königliches Kriegsgefangenenlager Aschach an der Donau ili na srpskom „Carski i kraljevski logor za ratne zarobljenike Ašah na Dunavu”. Osnovan je u leto 1914. godine, a u njega su srpski zarobljenici i internirci dovedeni početkom 1915. godine, najviše sa prostora Bosne i Hercegovine, Šumadije, Podrinja, Raške, Crne Gore, Timočke Krajine. U logoru Ašah, od jeseni 1915. do novembra 1918. godine, bilo je zatočeno 10.903 srpskih vojnika, oficira i civila. Posle Drugog svetskog rata, podignuta je nova spomen-ploča, na kojoj je uklesano 5.362 imena Srba koji su tu sahranjeni, uglavnom vojnika i oficira Kraljevine Srbije i Kraljevine Crne Gore.
Izvor: Ministarstvo za rad, zapošljavanje, boračka i socijalna pitanja
