Foto: Vikipedia
Predstavnici Teslinog Memorijalnog društva iz Njujorka ovih dana ponovo su uputili apel vlastima u Republici Srpskoj sa molbom da se i u toj državi 10. jul, dan Teslnog rođenja proglasi za nacionalni Dan nauke. Jeromonah Maksim (Ilić) je takođe prošle godine uputio pismo, koje u celosti prenosimo:
Čuvajući i poštujući značaj i ulogu srpskih velikana u svetu, kroz celu istoriju našeg naroda, Vladika istočnoamerički Irinej, kao Srbin rođen u Americi i kao čovek koji izuzetno vodi brigu o srpskom imenu u Americi, podržao je molbu Republici Srpskoj o proglašenju Dana nauke u Republici Srpskoj. Tako i mnogo godina boraveći na tronu Mitropolije australijsko-novozelandske, episkop Irinej je aktivno podržavao rad tamošnjeg Teslinog naučnog društva u Pertu, kao i formiranje novog Teslinog društva u Sidneju.
Naime, Memorijalno društvo Tesla (TMD), iz Njujorka, na čelu sa dr Ljubom Vujovićem, a čiji je dugogošinji član Upravnog odbora episkop Irinej, zvanično je uputilo pismo institucijama Republike Srpske, sa predlogom da se Teslin rođendan, 10. jul, proglasi za nacionalni Dan nauke u Republici Srpskoj. Sličan predlog, početkom 2010. godine, upućen je, takođe od strane njujorškog Memorijalnog društva Tesla i u institucije Republike Srbije, što je na sveopštu radost, prihvećen i sproveden u delo.
Republika Srpska, u kojoj živi preko milion stanovnika, od kojih je većina srpske nacionalnosti, koji čuvaju uspomenu na imena velikih Srba u svetu, zaslužuje i na određen način ima obavezu za usvajanje jednog ovakvog predloga. Da je Episkop Irinej, čuvar srpskog nasleđa u Americi i svetu, svedoči i činjenica da je upravo na njegovu inicijativu, 23. januara 2006. godine, u Sabornoj Crkvi u Beogradu, po prvi put od opela, odslužen parastos Tesli. Preosvećeni vladika Irinej, tada jeromonah, u to vreme obavljao je ulogu referenta Svetoga Arhijerejskog Sinoda Srpske Pravoslavne Crkve za međuverske i međunarodne poslove.
Od tada, parastos se redovno služi svake godine. -Kako Teslino kremiranje nije bilo po njegovoj želji, već po odredbi Save Kosanovića, njegovog sestrića i naslednika, parastos je tada, a od tada i redovno, bilo moguće služiti, podsećaju članovi TMD.
Njegovo Preosveštenstvo Episkop istočnoamerički g. Irinej stava je da ovakav predlog ima svoju istorijsku i nacionalnu potkrepljenost i nada se da će institucije Republike Srpske imati sluha i dobre volje za usvajanje ovog predloga, što bi pokazalo, da srpski narod, ma gde živio, kad god živeo, ne zaboravlja svoje velikane, na šta nas i vladika Irinej često podseća, napominjući da je udaljenost zemalja, ništa više nego samo puka geografija, a da smo mi svi tu, okupljeni jedni oko drugih, sabrani na Jednom Diskosu. Uzdajući se u pozitivno rešenje ovakvog zahteva, Eparhija istočnoamerička ostaje blagodarna kako samim predlagačima, tako i institucijama Republike Srpske.
Jeromonah Maksim (Ilić)
Nikola Tesla (Smiljan, 10. jul 1856 — Njujork, 7. januar 1943) bio je srpski i američki pronalazač, inženjer elektrotehnike i mašinstva i futurista, najpoznatiji po svom doprinosu u projektovanju modernog sistema napajanja naizmeničnom strujom.
Najznačajniji Teslini pronalasci su polifazni sistem, obrtno magnetsko polje, asinhroni motor, sinhroni motor i Teslin transformator. Takođe, otkrio je jedan od načina za generisanje visokofrekventne struje, dao je značajan doprinos u prenosu i modulaciji radio-signala, a ostali su zapaženi i njegovi radovi u oblasti rendgenskih zraka. Njegov sistem naizmeničnih struja je omogućio znatno lakši i efikasniji prenos električne energije na daljinu. Bio je ključni čovek u izgradnji prve hidrocentrale na Nijagarinim vodopadima.
Preminuo je u svojoj 87. godini, siromašan i zaboravljen.
Jedini je Srbin po kome je nazvana jedna međunarodna jedinica mere, jedinica mere za gustinu magnetnog fluksa ili jačinu magnetnog polja — tesla. Nikola Tesla je autor više od 700 patenata, registrovanih u 25 zemalja, od čega u oblasti elektrotehnike 112.
