Danas se obeležava Međunarodni dan holokausta nad Romima. Više stotina hiljada Roma zverski je pobijeno od strane nacista širom Evrope, a jedno od najvećih stratišta ovog naroda bio je logor Jasenovac u NDH.
Porajmos – Samudaripen – Kali Traš – Berša Bibahtale – Holokosto.
Ne zaboraviti.
Dan holokausta nad Romima ustanovljen je u znak sećanja na 16. decembar 1942. godine, kada je zapovednik SS-trupa i Gestapoa (zloglasne tajne policije) nacističke nemačke Hajnrih Himler izdao naredbu da se Romi iz evropskih zemalja pod nacistickom i fašitičkom okupacijom deportuju u „porodični logor” Aušvic – Birkenau.
Prema raspoloživim podacima, posle Himlerove naredbe, u taj logor je deportovano oko 25.000 Roma, a istoričari su ustanovili da je samo u noći između 3. i 4. avgusta 1944. godine više od 4.000 osoba, uključujući decu i stare, poslato u krematorijum.
Dan holokausta nad Romima obeležava se od 1995. godine, a centralni savet Roma, sa sedištem u nemačkom gradu Hajdelbergu, svake godine tim povodom organizuje posete zloglasnim nacističkim logorima – Dahau, Aušvic, Buhenvald, Mauthauzen i polaganje venaca na spomenike nevinim žrtvama nacizma i fašizma.
Romi su, kao i Jevreji, bili zatočenici gotovo svih koncentracionih logora u Evropi, počev od 1936. godine pa do završetka rata, ali za razliku od holokausta nad Jevrejima, najteži zločin nad Romima, kao i genocid nad Srbima, u svetu je nedovoljno poznat i istražen.
Nemačka vlada ga je priznala tek 1981. godine, kada je tadašnji kancelar Vili Brant primio delegaciju Međunarodne organizacije Roma u Bonu.
Jedino celovito delo o stradanju Roma u Evropi i, posebno bivšoj Jugoslaviji, objavili su Rajko Đurić i Antun Miletić u Srbiji pod nazivom „Istorija holokausta nad Romima“.
U ovoj knjizi objavljen je spisak sa imenima 28.600 Roma pobijenih na području Jasenovca i Gradine u logorima smrti ustaške Nezavisne države Hrvatske, marionetske tvorevine nacističke Nemačke.
Procenjuje se da je na području kraljevine Jugoslavije bilo 300.000 Roma, a da je polovina od ovog broja ubijena pre ili u toku deportacije, kao i u samom logoru. U Srbiji je stradalo oko 46.000 Roma, na području NDH 80.000, a smatra se da je u Jasenovcu ubijeno najmanje 60.000 Roma.
Neki istoričari tvrde da je stvarna brojka ubijenih mnogo veća, budući da je od broja popisanih marta 1931. godine preživelo svega pola procenta romske populacije.
Izvor: FB Rojalistički klub
