Na srpskom vojničkom groblju u Segedinu episkop budimski Lukijan služio je, protekle nedelje, kod centralnog spomen obeležja pomen kralju Petru Oslobodiocu, viteškom kralju Aleksandru Karađorđeviću kao i svim srpskim vojskovođama i vojnicima koji su živote položili za slobodu otadžbine i veru pravoslavnu.
Ovom prilikom prigodnim slovom obratio se potpukovnik Predrag Zeljković, vojni ataše Republike Srbije u Mađarskoj koji je naglasio značaj borbe za slobodu našeg brojčano malog naroda koji je podneo ogromne gubitke ne samo za svoje oslobođenje nego za opštu slobodu i mir u svetu. Potpukovnik Zeljković je obraćanje završio rečima: Živela Srbija!
Foto: FB Eparhija budimska
Pomenu su osim predstavnika Ambasade Republike Srbije i Izaslanstva odbrane Vojske Srbije prisustvovali i Vera Pejić-Sutor, predsednica Samouprave Srba u Mađarskoj kao i predsednici Samouprave Srba u Segedinu, Deski, Novom Sentivanu kao i Segedinske mesne srpske zajednice koji su položili vence ispred centralnog spomenika. Hor iz Srbobrana je otpevao čuvenu pesmu Tamo daleko dok je Jovana Milenković govorila stihove Bojićeve Plave grobnice.
Vojnička parcela nalazi se u okviru segedinskog srpskog parohijskog groblja.
Među izuzetnom arhivskom građom koja se čuva u Arhivu Budimske eparhije nalazi se i kompletna i još uvek naučno neobrađena dokumentacija o srpskim vojnicima i internircima koji su sahranjeni na teritoriji Mađarske. Na osnovu popisa koji su za potrebe Vlade Kraljevine SHS sastavili sveštenici Eparhije budimske 1920-ih godina saznajemo da je broj srpskih vojnika, ratnika i interniraca koji su ubijeni ili umrli na teritoriji Mađarske ukupno oko 2.000 duša.
Na segedinskom srpskom groblju počiva njih 564.
Primirje u Prvom svetskom ratu bilo je 11. novembra 1918. godine, međutim srpska vojska je nastavila operacije za oslobođenje u Vojvodini. Tokom 20. i 21. novembra, jedinice Konjičke i Moravske divizije izbile su na reku Moriš, pri čemu su zauzele gradove Arad i Segedin. Vrhovna komanda srpske vojske je svim jedinicama, depešom 28. novembra 1918. godine, izdala naređenje: „Okupaciona prostorija za ovaj max pružaće se na istok zaključno sa linijom Oršava–Mehadija–Karansebeš–Novi Arad. Od Novog Arada linija ide tokom reke Moriš do Segedina, tako da Novi Arad i Novi Segedin ostaju u našem posedu. Od Segedina linija ide dalje na zapad preko Baje, koja ostaje nama. Od Baje tokom reke Dunava do Mohača, pa zatim na zapad preko Pečuja na Dravi i njenim tokom. Definitivna granica na severu počev od Baje i dalje, koja bi obuhvatila Slovenačku i Hrvatsku nije još utvrđena”. Ovim naređenjem Vrhovna komanda srpske vojske je iscrtala granice preko kojih njene jedinice više nisu vršile pokrete, a dalji zadaci su se odnosili na njihovo čuvanje, odnosno održavanje reda i mira na prostoru Vojvodine. Naredni meseci će dešavanja vezana za konačno iscrtavanje granica nove države Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca premestiti na polje diplomatije i pregovora koji su trebali da dovedu do potpisivanja mirovnih ugovora.
Pre parastosa u 19. novembra 2023. godine, episkop budimski Lukijan služio je svetu arhijerejsku liturgiju u hramu Prenosa moštiju Svetog Oca Nikolaja u Segedinu. Njegovom preosveštenstvu sasluživali su protosinđel Varnava Knežević, sekretar Eparhije budimske; protojerej Dalibor Milenković, arhijerejski namesnik segedinski; protonamesnik Svetomir Miličić, jerej Milan Erić, arhiđakon Inokentije Lukin, protođakon Miodrag Jovanović i đakon Stefan Milisavić. Evharistijskom blagoljepiju naročito je doprineo Gradski hor Zora iz Srbobrana.
Svetoj liturgiji prisustvovali su Svetlana Stanković, konzul Republike Srbije u Mađarskoj i potpukovnik Predrag Zeljković, izaslanik odbrane Vojske Srbije u Mađarskoj.
Na kraju svete Liturgije, protojerej Dalibor Milenković je zahvalio njegovom preosveštenstvu na poseti segedinskoj parohiji i blagoslovu a zatim je vladika besedio o povodu za današnje sabranje u Segedinu, gde se povodom 105 godina od završetka Prvog svetskog rata sećamo svih poginulih iz roda našega a posebno onih koji počivaju na segedinskom srpskom vojničkom groblju. Episkop Lukijan je tragediji rata i o vapaju crkve za mir svega sveta.
Izvor: Srpka pravoslavna eparhija budimska
