Istočna Srbija dom je jedinstvenih prirodnih atrakcija i jedno od popularnijih turističkih odredišta na Balkanu. U poslednje vreme, ova regija privlači sve veću pažnju filmskih ekipa i može se pohvaliti sada već zavidnim brojem projekata snimanih na njenom tlu. U nameri da dodatno ubrzaju ovaj trend, Srpska filmska asocijacija (SFA) i Asocijacija za razvoj održivih zajednica – TOC pokrenule su projekat Filmtastic East Serbia koji ima za cilj da mapira i promoviše region Istočne Srbije kao atraktivnu destinaciju za snimanje filmova.
Opštine poput Negotina, Majdanpeka i Zaječara uveliko nose „film friendly” sertifikat, što znači da imaju pogodne uslove za posete filmskih ekipa. Aktivnosti u okviru ovog projekta će pomoći da se njihov status ojača, da se skrene pažnja na nove zanimljive lokacije, njihovu kulturnu baštinu i da pomogne lokalcima da se angažuju na novim projektima koji se tamo budu snimali.
Neke će iznenaditi činjenica da su u Istočnoj Srbiji do sada gostovale filmadžije iz svih krajeva sveta. Čarima ove destinacije podlegle su brojne filmske ekipe, uglavnom domaće, ali sve češće strane. Zanimljivo je i to da filmska tradicija u ovoj regiji postoji još od početka 1980-ih kada se intenzivno snimalo i kada su velikani domaće scene poput Bate Živojinovića i Ljubiše Samardžića ovde ostvarili neke od svojih najzapaženijih rola u filmovima poput „Naivka” i „Vampiri su među nama”.
Mesta u Istočnoj Srbiji sa zavidnom filmografijom:
Stara planina je za poslednjih nekoliko godina postala popularna u Bolivudu jer je za potrebe ostvarenja „URI: The Surgical Strike” okolina Babinog zuba uspešno zamenila Kašmir, a u neposrednoj blizini sniman je još jedan indijski hit, „Vivegam”. Na ovoj planini sniman je i poljski „Into the Wind”, ali i australijski kandidat za Oskara „You Won’t Be Alone”.
Lista projekata snimanih na teritorijama opština Negotin, Majdanpek i grada Zaječara u poslednje vreme postaje sve impresivnija, a lokacije koje se posebno ističu u tom smislu su obala Dunava, Đerdapska klisura, kao i Rogljevačke i Rajačke pimnice u blizini Negotina. Tamo su snimane brojne važne scene iz domaćih filmova i serija uglavnom novijeg datuma kakvi su „Čarlston za Ognjenku”, „Vreme smrti”, „Enklava”, „Senke nad Balkanom”, „Hotel Beograd”, „Što se bore misli moje”, „Videoteka” i drugi. Zanimljivo je da ove dobro znane atrakcije ponekad “preuzimaju role” nekih drugih lokacija, u zavisnosti od toga gde je smeštena radnja određenog filma.
Bor je takođe bio mesto snimanja nekolicine domačih naslova poput „Tunela”, „Volje sinovljeve”, „Tilve Roš”, „Sage o tri nevina muškarca”.
Donji Milanovac je filmskim stvaraocima u staroj Jugoslaviji neretko bio grad-domaćin, te su ovde, pored ostalih, snimani već pomenuti klasici kakvi su „Naivko”, „Ćao, inspektore”, „Vampiri su među nama”.
Iako u Istočnoj Srbiji dominiraju planine izbušene kao francuski sirevi, filmska kamera je neretko naklonjena i onim lokacijama koje ne bi baš mogle da se svrstaju pod prirodne atrakcije. Ponekad su to i industrijski kompleksi, privatni posedi, kuće, ali i kafane poput kultne Brodarske kasine u Kladovu (danas restoran „Jezero”) u kojoj je sniman čuveni jugoslovenski film „I Bog stvori kafansku pevačicu”.
Zašto se filmske ekipe vraćaju baš na ove lokacije?
Opštine u Istočnoj Srbiji koje nose „film friendly” status su do sada pokazale spremnost za saradnju sa filmskim ekipama. To znači da im one logistički rado izlaze u susret, da postoje procedure po kojima se snimanja na ovim prostorima organizuju i da, generalno, funkcioniše sistem koji podržava filmsku delatnost.
Osim što donose direktnu zaradu na lokalu, filmska snimanja sa sobom povlače niz benefita poput otkrivanja novih turističkih destinacija i gastronomske ponude regiona, angažovanja stanovništva u produkciji ili u ulogama statista, što je lokalcima uvek posebno zanimljivo.
Trenutno se u okviru projekta Filmtastic East Serbia radi na proširivanju onlajn baze fotografija koja pokriva niz lokacija sa područja Istočne Srbije koja će domaćim i stranim produkcijama pomoći pri izboru mesta za buduća snimanja. No, stanovnike pomenutih opština će ipak najviše zanimati serija treninga za one koji žele da se angažuju na budućim snimanjima kao menadžeri, odnosno skauti lokacija na njihovim teritorijama. Više o ovoj prilici može se pročitati na sajtu SFA, inače inicijatora brenda Film in Serbia.
Ukoliko vas zanima kako i vaša opština može da dobije „film friendly” status i aktivno se uključi u razvoj filmske industrije u Srbiji, pošaljite zvaničan upit za više informacija na info@filminserbia.com.
Pomenuti projekat je zajedno sa još 11 projekata u šest opština i gradova usmerenih na razvoj kreativnih industrija i promociju kulturnog nasleđa i turizma u Istočnoj Srbiji, podržan sredstvima Evropske unije i Vlade Nemačke, kroz projekat “EU za kulturno nasleđe i turizam”, koji sprovodi Nemačka organizacija za međunarodnu saradnju – GIZ.
Izvor: Z. Janković – Filmski centar Srbije
