Jedna od najlepših zgrada u Valjevu je zgrada Oficirskog doma, koja već duže vreme nema pravu primenu. Sagrađena je u prvoj polovini 20. veka. Objekat je spomenik kulture i nepokretno kulturno dobro Republike Srbije. Upisana je u registar Zavoda za zaštitu spomenika kulture Valjevo 1990. godine.
Prenosimo i priču o izgradnji Oficijskog doma, na koga su mnogi Valjevci ponosni.
Priču je postavio Valjevac Radivoj Pecelj u FB grupu Staro Valjevo:
Izgradnja Oficirskog doma je počela 1928. godine, kada je počelo i pripremanje cigle dovlačenje peska i šljunka, priprema građe i slično. Napravljeno je oko 400.000 komada cigle za čije pečenje su oficiri obezbedili oko 800 kubika drva. Svim oficirima Valjevskog garnizona bilo je naređeno da daju po tri kubika, a svim ostalim (podoficirima i vojnim službenicima) po kubik i po drva. Oficiri su takođe davali po sto dinara iz rezerve. Pored obezbeđene cigle, peska, šljunka i prevoza neophodnih materijala i neplaćanja radne snage, osim dva majstora, predračunska vrednost objekta iznosila je 1.700.000 dinara.
Pred početak gradnje uprava Oficirskog doma u Valjevu raspolagala je sa samo 205.000 dinara. Radovi su ipak počeli 1. avgusta 1929. godine kopanjem temelja na placu kupljenom od čuvene porodice Andonović, na uglu Karađorđeve i Pop Lukine ulice. Već 18. avgusta 1929. godine obavljeno je osvećenje temelja. Prema tome, Oficirski dom u Valjevu građen je uglavnom angažovanjem vojnika Valjevskog garnizona, pod stalnim nadzorom dva dobra majstora. Zna se da je jedan od vojnika zidara bio izvesni Jovan iz Stapara kod Valjevske Kamenice.
Sredstva za izgradnju doma prikupljana su prilozima građana, raznih organa i organizacija. Tokom sabirne akcije prikupljeno je: od raznih ustanova 150.000, od samoupravnih i opštinskih organa 70.000, od banaka 13.500, od građanstva 50.760 i od oficira, podoficira i vojnih činovnika 26.487 dinara. Prema pisanju „Glasa Valjeva”’, najveće priloge dali su: Opština valjevska 25.000; industrijalac Pera Petković 6.000; Valjevska štedionica i Valjevska zadruga po 5.000; Valjevska pivara, Valjevska trgovačka omladina i industrijalac Steva Unković po 2.000; trgovci Anđelko Mihailović i Milorad Petrović sa sinovima po 1.500; trgovci Spasoje Spasojević, Miloš Korać, Jovan Ž. Ilić i Spira Karajanković po 1.200; trgovci Milenko Subotić, Aca Nikolajević, Milan Gođevac, Milan Matić, Jevrem Tomić i Nedeljko Pavlović, kafedžije Đukan Đukanović i Milan Jovanović po hiljadu dinara. Ostali su davali znatno manje iznose ali ih je bilo dosta. Zahvaljujući toj nesebičnoj pomoći već u novembru te godine zgrada je bila pod krovom.
Foto: Vikipedija
Prema narodnom običaju, građani su darivali postavljanje krovne konstrukcije, pa im se uprava Oficirskog doma javno zahvalila. Za konačan završetak građevine uzet je i zajam od Hipotekarne banke. Poslove izgradnje vodio je Upravni odbor Oficirskog doma u Valjevu čiji je predsednik bio artiljerijski brigadni general Vladimir Mitić a delovođa sudski poručnik Sveta S. Nedok.
Dobrovoljni prilozi su uplaćivani kod industrijalca Steve Unkovića koji je bio i predsednik Udruženja rezervnih oficira i podoficira i kod Petra Protića, blagajnika donjedivizijskog. Najveće zasluge za izgradnju ovog objekta ima brigadni general Vladimir Belić (Beograd, 2. avgust 1877. – Nemačka, 21. februar 1943), vitez Karađorđeve zvezde sa mačevima i poznati vojni istoričar. On je od 7. februara 1927. do aprila 1931. godine bio komandant Drinske divizije u Valjevu i na toj dužnosti unapređen u čin divizijskog generala. O autoru projekta za izgradnju Oficirskog doma ima različitih podataka. Istoričar umetnosti Dragan Stamenić, u tekstu „Značajne građevine u Valjevu”, objavljenom u Valjevcu – velikom narodnom kalendaru za prostu 1994. godinu (str. 360-362), piše da ime arhitekte nije sačuvano. Znalo se da je bio ruski emigrant, da je radio kao vojni inženjer i živeo u Valjevu. Taj podatak preuzima većina onih koji su kasnije pisali o ovom zdanju. Međutim, u listu Glas Valjeva, br. 40, od 12. oktobra 1930. godine, piše da je plan za ovu zgradu izradio Veljko Milošević iz Beograda. Nastojanja da o njemu još nešto saznamo ostala su bez rezultata. Izgradnja Oficirskog doma završena je početkom 1930. godine. A 12. oktobra te godine on je osvećen. Tim povodom Glas Valjeva je pisao da je to „najlepša i najhigijenskija zgrada za javne skupove, koncerte i zabave u našem Valjevu, koja će služiti za naučno vaspitanje oficira i širenje međusobno dobrih odnosa između građana i oficira”.
Povodom osvećenja i otvaranja Oficirskog doma, koncertirala je vojna muzika V pešadijskog puka Kralja Milana uz brojne zvanice i ugledne goste iz Beograda. U večernjim časovima u novootvorenom zdanju održan je bal uz učešće vojnog kamernog sastava. Vojni orkestar u Valjevu je bio kamerni duvački orkestar i nastupao je na svečanostima, a po potrebi, postajao bi zabavni orkestar, i kao takav pozivan je na brojne zabave u gradu.
