Na današnji dan, 19. jula 1855. godine, kao trinaesto dete Radovana i Anđelije, u selu Struganiku, rođen je Živojin Mišić. Još u najranijem detinjstvu iskusio je sve tegobe života seoske dece. „Ko nije čuvao koze, taj ne može zamisliti šta su to jadi i nevolje”, čuvena je misao vojvode Živojina Mišića, koja je izbila na površinu kao najranije sećanje na detinjstvo, na samom kraju njegovog života.
Završio je četvorogodišnju Artiljerijsku školu, ali je nastavio da se stručno usavršava i uspešno završava austrougarsku školu gađanja u Bruku na Lajti i dvogodišnju pripremu za generalštabnu struku u srpskoj vojsci. Međutim, pored širokog vojnog obrazovanja i ratnog iskustva, Mišić je posedovao i izraziti vojnički talenat. Više od četrdeset godina proveo je u vojničkom mundiru i učestvovao u šest ratova koje je Srbija vodila od 1876. do 1918. godine, uzdižući se postepeno od najnižeg do najvišeg položaja u srpskoj vojsci.
Dva puta je prevremeno bio penzionisan, ali i reaktiviran onda kada se opasnost nadvijala nad zemljom. Prvi put 1904. godine zbog intriga koje su oko njega pleli oficiri zaverenici (reaktiviran 1909. godine), a drugi put 1913. zbog loših odnosa sa zavereničkom oficirskom organizacijom Crna ruka (reaktiviran pred samo izbijanje Prvog svetskog rata).
Vojni genije Živojina Mišića došao je do punog izražaja u čuvenoj Kolubarskoj bici, a njegovo komandovanje ušlo je u anale ratne veštine. Za taj uspeh general Mišić je unapređen u čin vojvode. Juna 1918. godine vojvoda Mišić je postavljen za načelnika štaba Vrhovne komande. Pod njegovom komandom srpska vojska probila je Solunski front i ispisala jednu od najslavnijih stranica svoje bogate ratne istorije.
Vojvoda Živojin Mišić bio je najmarkantnija pojava u srpskoj vojsci, vojnik odluke, dalekovid u procenjivanju, pedantan u izvršavanju zadataka, istrajan i hrabar. U svojim memoarima predsednik britanske vlade Dejvid Lojd Džordž ocenio je vojvodu Mišića kao jednog od najtalentovanijih generala Velikog rata.
Izvor: Narodni muzej Valjevo
Foto: Zbirka fotografija NMV
