Izložba fotografija „Sakralno nasleđe Srba u Mađarskoj” Vladimira Markovića, svečano će biti otvorena u utorak, 6. juna u 19 časova, u beogradskom Odeljenju za kulturu Ambasade Mađarske – Collegium Hungaricum, u Gračaničkoj ulici 14.
Postavka otkriva umetničke vrednosti srpskog sakralnog graditeljstva 18. veka u Mađarskoj. Kroz seriju fotografija eksterijera i eneterijera, fotograf Vladimir Marković beleži najupečatljivije motive svakog sakralnog objekta od kupola do monumentalnih tornjeva, do detalja umetnički oblikovanog ikonostasa i mobilijara. Fotografije su predstavljene kao kolaž detalja raskošnih umetničkih elemenata i arhetoktonske celine. Namera autora bila je da ukaže na postojanje još jednog kulturnog obrasca srpskog naroda na prostoru Balkana i Panonske nizije.
Od 15. veka doseljavanje Srba u Ugarsku, podseća se u saopštenju, praćeno je izgradnjom mnogobrojnih sakralnih objekata, kako bi narod koji je ostao bez svoje države održao duhovnost. Srpske barokne crkve u sadašnjoj Mađarskoj i Srbiji nastajale su u isto vreme, pod pokroviteljstvom istih ktitora, veštinom istih graditelja, a oslikavali su ih isti umetnici – kijevski zografi, Arsa Teodorović, Mihajlo Živković, Pavel Đurković, Teodor Simeonov Gruntović, Stefan Tenecki, Teodor Kračun i Teodor Ilić Češljar.
Brojnost, raznolikost i geografska rasprostranjenost sakralnih objekata ukazuju na kontinuitet i snagu srpskog naroda u Mađarskoj, duhovnu povezanost sa maticom, ali i pripadnost evropskim umetničkim tokovima novog veka. Iako ih sada razdvaja državna granica, pravoslavni hramovi iz Budimpšte, Sent Andreje, Mohača, Srpkog Kovina, Siriga, Jegra, Sečuja i Đera, po umetničkim vrednostima i značaju u nacionalnoj istoriji umetnosti zauzimaju isto mesto kao Fruškogorski manastiri, sakralni objekti u Sremskim Karlovcima, Novom Sadu, Vršcu, Somboru, Kikindi…
Izložbom „Sakralno nasleđe Srba u Mađarskoj”, nastalom u produkciji Kulturnog centra Srpski venac iz Budimpešte, skreće se pažnja na vrednu baštinu srpskog naroda širom Mađarske, koja zaslužuje da bude istražena, valorizovana i zaštićena zalaganjem nadležnih institucija obeju država. Izložbu će otvoriti Ivan Stanić, istoričar umetnosti, dok će u muzičkom delu programa nastupiti pijanistkinja Ksenija Đačenko.
Izvor: Srpske nedeljne novine u Mađarskoj
