Foto: Eparhija šabačka
Još jedna tužna vest stigla je iz Srbije iz Šapca, da je danas u 88. godini preminuo episkop šabački Lavrentije. Omiljeni vladika srpskog rasejanja, koji je udario čvrste temelje Srpske pravoslavne crkve u zapadnoj Evropi i Australiji i Novog Zelandu (što je danas prostor sedam eparhija SPC) ostaće zapamćen kao vladika koji je u Nemačkoj osnovao eparhijski centar u kome je počela da se okuplja srpska omladina, lekari da slave svoju slavu, da se održavaju sednice Eparhijskog saveta… Osnovao je štampariju gde su se štampala dela vladike Nikolaja, neumorno radio na duhovnoj vezi rasejanja sa svojim korenima i za sve veće praznike i skupove episkop Lavrentije je pozivao goste iz otadžbine: horove, predavače, poznate duhovnike, folklorne grupe, monahe i monahinje. Učestvovao je u pomirenju predstavnike srpske crkve u Americi i najzaslužniji je za objavljivanje sabranih dela Svetog vladike Nikolaja, na kojima je decenijama radio. Bio je plodan pisac iz oblasti duhovnosti. Objavio je više knjiga. Cenjen u zavičaju, zemlji, poznat i priznat na svim meridijanima.
U Šapcu je povodom smrti vladike Lavrentija proglašenja trodnevna žalost.
Prenosimo bogatu biografiju vladike Lavrentije sa sajta šabačke eparhije:
Blaženopočivši Episkop Lavrentije rođen je na Svetog Savu 1935. u Bogoštici kod Krupnja. U rodnom mestu završava osmoletku, gimnaziju u Loznici, a nakon Bogoslovije Svetog Save u Beogradu završava i Pravoslavni bogoslovski fakultet, odslužio je vojni rok u Skoplju.
Episkop Lavrentije zamonašio se 12. avgusta 1958. u manastiru Krušedol a na Preobraženje, 19. avgusta iste godine od strane blaženopočivšeg Episkopa sremskog Makarija u Sabornoj Crkvi u Sremskim Karlovcima rukopoložen je u čin jerođakona. U čin jeromonaha Episkop Lavrentije biva rukopoložen u Crkvi Ružici na Kalemegdanu, na Malu Gospojinu 1961. godine. Tada je postavljen za ekonoma Bogoslovije Svetog Save u Beogradu i za duhovnika Crkve Ružice.
Na poziv blažene uspomene Mitropolita sarajevskog Nektarija 1962. godine odlazi za misionara na Kuprešku visoravan, gde obnavlja verski život i staru crkvu u Vukovsku.
Godine 1964. postavljen je za nastavnika u novoosnovanoj Bogosloviji u manastiru Krka, te istovremeno opslužuje dve parohije, a u Ivoševcima obnavlja crkvu Sv. Jovana Krstitelja.
Na Svetom Arhijerejskom Saboru 1967. godine izabran je za vikarnog Episkopa, a 16. juna hirotonisan u Sabornoj Crkvi u Beogradu, sa titulom „Episkop moravički“.
S blagoslovom blaženopočivšeg Patrijarha Germana 1967. godine pokreće list „Pravoslavlje“, novine SPC i biva njegov prvi urednik. Organizuje Versko dobrotvorno starateljstvo pri Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj i neumorno radi na formiranju horova, folklornih grupa, dramske sekcije, besplatne dopunske nastave učenicima nižih i viših škola, učenje stranih jezika. Sedmično se održavaju predavanja iz religioznog moralnog života i prikazuju prigodni filmovi u sali Patrijaršije. Po beogradskim crkvama počinju privatni časovi veronauke.
U julu 1968. predvodi srpsku delegaciju na Četvrtoj skupštini Svetskog Saveta crkava u Upsali, u Kraljevini Švedskoj. Na ovoj skupštini izabran je za člana Centralnog komiteta ove organizacije, koju je obavljao sedam godina.
Na vanrednom zasedanju Svetog Arhijerejskog Sabora 30. marta 1969. godine izabran je za Episkopa zapadnoevropskog i australijsko-novozelandskog. Pun ideala, vere i rodoljublja, krajnje odan Gospodu i svom narodu, odlazi na ogromnu novoosnovanu Eparhiju, koju tek treba da organizuje, bez sredstava crkvenih objekata, a vernici: emigracija podeljena na četnike, ljotićevce i nedićevce s jedne strane, i gastarbajtere iz komunističke Jugoslavije sa druge strane, sve je to trebalo okupiti pod jedan krov.
Neumoran, pun optimizma i ljubavi prema svakom Božjem stvoru, putuje uzduž i popreko, pešice, vozom, brodom, kolima od Glazgova do Trsta i od Štokholma do Madrida i sve do daleke Australije i Novog Zelanda.
U oskudici naših hramova (jer su postojali samo u Beču, Parizu, Birmingemu i Lidsu), služi po protestantskim i katoličkim crkvama, pre ili posle njihovih bogosluženja.
Po većim centrima počinju postepeno da se formiraju parohije, horovi, kola srpskih sestara, folklorne grupe, a ponegde naši vernici kupuju ili grade crkve u Berlinu, Bilefeldu, Londonu, Darbiju, Korbiju, Lidsu, Nirnbergu, Minhenu, Dizeldorfu, gde 1971. nabavlja skromnu štampariju „Ostrog“, u kojoj se pored kalendara i prigodne verske literature, štampaju i Sabrana dela Svetog Vladike Nikolaja Velimirovića.
Početkom 1970. godine blaženopočivši Episkop Lavrentije odlazi u posetu Australiji – drugom delu svoje Eparhije. Tamo je obišao i upoznao ovaj najudaljeniji kontinent. On je bio prvi srpski Arhijerej čija je noga kročila na tlo Australije. U toku svoje misije za tri godine, stvorio je uslove da se u te krajeve pošalje novi episkop, a on da se posveti samo evropskom delu Eparhije.
Kupuje veliko imanje u nemačkom gradu Himelstiru 1978. godine, u kome smešta Eparhijski centar za Zapadnu Evropu, prenosi štampariju iz Dizeldorfa i dopunjuje je savremenim štamparskim mašinama, te uveliko umnožava izdavačku delatnost Eparhije.
U ovom Centru okuplja se srpska omladina; lekari počinju da slave svoju lekarsku slavu, održavaju se sednice Eparhijskog saveta i međucrkveni susreti: Sindesmos svepravoslavna omladina, Filoksenija, razni odbori Evropskog i Svetskog saveta crkava i brojne druge aktivnosti, a 1989. godine povodom obeležavanja 600 godina od Kosovske bitke, ovde je održan višednevni simpozijum na temu „Kosovska bitka i njene posledice“.
Himelstir je postao mesto hodočašća za naše vernike u Zapadnoj Evropi, pa i daljoj dijaspori. Da bi sačuvali vezu sa korenima, a radi duhovnog osveženja, za sve veće praznike i skupove, blažene uspomene Episkop Lavrentije je pozivao iz Otadžbine: horove, predavače, poznate duhovnike, folklorne grupe, monahe i monahinje.
Episkopov neumorni, nesebični i mukotrpni rad na njivi Gospodnjoj dobro je zapažen, jer je pažljivo praćen i u dijaspori i u zemlji, kako od verujućih, tako i od neverujućih.
Evropski komitet Crkava za pomoć stranim radnicima u Zapadnoj Evropi, 1973. izabrao je Episkopa Lavrentija za svog potpredsednika. Bio je dugogodišnji član Evropskog i bliskoistočnog Biblijskog društva i predsednik Biblijskog društva Srbije, takođe i dugogodišnji Predsednik srpsko-nemačkog društva za saradnju.
Na molbu Svetog Arhijerejskog Sinoda, 1984. godine Episkop Lavrenije odlazi u Ameriku, radi pregovora sa blaženopočivšim Mitropolitom Irinejem, predstavnikom naše „odeljene braće“, da po prvi put razgovara o mogućnosti prevazilaženja raskola u Srpskoj Crkvi, što je veliki doprinos konačnom izmirenju.
Posle dvadeset dve godine provedene u Zapadnoj Evropi, Episkop Lavrentije ostavlja iza sebe gotovo u svakom većem gradu crkvu ili kapelu sa potrebnim objektima, organizovani verski i duhovni život i uređen eparhijski centar u Himelstiru. Međutim, pre svega ostavlja ljubav među svojim vernicima i strancima u čijim je zemljama misionario. Za to vreme nije izgubio ni jednog svog vernika, a mnogi su upoznali i zavoleli naše lepo pravoslavlje u Španiji, Holandiji, Švedskoj i drugim zemljama u kojima je službovao.
U Gifhornu, kod Hanovera, gospodin Horst Vrobel je, uz savete i blagoslov Episkopa Lavrentija, podigao na teritoriji svoga Internacionalnog muzeja prelepu crkvu, koju je posetio i sam ruski blaženopočivši Patrijarh Aleksej, a osvetio Patrijarh Kiril, sa osam pravoslavnih episkopa 1995. godine . Od tada u njoj, pravoslavni redovno vrše svoja bogosluženja, a do danas je kršteno blizu tri hiljade dece i odraslih, većinom Rusa pod jurisdikcijom Moskovske Patrijaršije.
Episkop Lavrentije je 25. juna 1989. izabran za episkopa šabačko-valjevskog, s tim da još administrira Zapadnom Evropom.
Od 1989. do 2012. godine pod njegovom upravom podignute su nove i obnovljene stare bogomolje i parohijski domovi, a zaživelo je trinaest novih manastira: tri u sadašnjoj valjevskoj eparhiji (Lelić, Dokmir i Jovanje), šabačkoj: Bjele Vode, Čitluk, Rožanj, Rujevac, Lipnički Šor, Dobrić, Ilinje, Strmovo, Bogoštica i Soko. U svim ovim novim svetinjama gori kandilo i poje se sveta liturgija.
U Sokolu, kod Ljubovije 13. oktobra 1990. godine je kupio 19 hektara zemlje i u godinama koje će uslediti podigao manastir posvećen Svetom Vladici Nikolaju, poznat kao manastir Soko. Najpre u teško pristupačnom prostoru gradi četiri kilometra dug put od Gračanice do Sokola, a 1991. godine uvozi 2.000 tomova delâ Vladike Nikolaja, odštampanih u eparhijskoj štampariji u Himelstiru.
Potom 1992. u još vrlo smutnim vremenima, vrlo mudro, organizuje prenos moštiju Svetog Vladike Nikolaja iz Amerike u rodni Lelić. Nažalost, u zemlji počinju sve veći nemiri i nevolje, a Episkop Lavrentije teško podnosi i deli sa svojim narodom gorku sudbinu devedesetih, od rata preko Drine, do bombardovanja Srbije. Kolone izbeglica iz Bosne i Hercegovine prelaze Drinu. U većini crkvenih porti u Podrinju, blaženopočivši Episkop sa sveštenstvom organizuje hranu za gladne.
Na dan svoje Krsne slave – Svetog Jovana Krstitelja, 1993. otvara u Šapcu kuhinju za sirotinju. Dva meseca kasnije pridružuje mu se i Crveni krst.
Organizuje sakupljanje preko dvadeset šlepera humanitarne pomoći po Nemačkoj za bolnice u Šapcu, Krupnju, Ljuboviji, Loznici, Beogradu.
Manastir Soko Episkop Lavrentije je odvojio od ostalih manastira, jer ima specifičnu misiju; prilagođen je potrebama bogoiskatelja dvadeset prvog veka. Ovde se održavaju seminari sveštenika, veroučitelja, horova, folklornih trupa, prosvetnih radnika, sportista, planinara.
Od 2000. godine organizuju se tronedeljni letnji skupovi srpske omladine iz dijaspore, pod imenom „Moba“ u manastiru pod Sokolom. Omladina posećuje bogosluženja, uči jezik, istoriju i kulturu svojih predaka. Deca dijabetičari iz Bosne i Hercegovine, svake godine organizovano provode po par nedelja u manastiru. O mnogim grupama hodočasnika priča utabana putanja pored deset kapela do krsta iznad manastirskog kompleksa. Ovaj krst, težak skoro tri tone, a visok 12 metara, postavljen je 24. novembra 2000. godine. Donator je Horst Vrobel iz Nemačke. Svesno je to učinio, u znak žaljenja što posle 50 godina ponovo padaju bombe po nevinom srpskom narodu.
Manastir Soko poseduje bogatu biblioteku; sale za predavanja, skroman muzej. Ima tri crkve: Svetog Vladike Nikolaja Srpskog, Svetog Jovana Krstitelja i Sabor Srba Svetitelja.
U proleće 2000. počinje gradnju metoha manastira Soko u Bogoštici. Danas je tamo lepa crkva, kopija Njegoševe kapele sa Lovćena, posvećena Bogorodici Trojeručici. Pored nje je zgrada „Dom Desanke Maksimović“, sa željom da to bude oaza mladih pesnika i umetnika.
Držeći se pravila da dvojica mogu učiniti više nego jedan, Episkop Lavrentije je 2006.godine predložio Svetom Arhijerejskom Saboru da se šabačko-valjevska Eparhija podeli na šabačku i valjevsku, što je i učinjeno. U Eparhiji postoji informativni centar „Glas Crkve“, koji sve vreme vrlo aktivno vrši misiju, emituje programe, besede i pouke preko radija; štampa se duhovna literatura i održavaju se razna predavanja. Po godinama episkopske službe, Episkop Lavrentije je bio najstariji u Srpskoj Pravoslavnoj Crkvi.
Povodom 50 godina arhijerejske službe, Sveti Arhijerejski Sabor dodelio je Episkopu Lavrentiju Orden Svetog Save prvog stepena. Republika Srpska odlikovala ga je ordenom „Njegoša“. Dobio je 1995. godine „Veliki zlatni počasni krst“, orden Predsednika Republike Austrije za širenje hrišćanskih i međuljudskih odnosa između naša dva naroda, kao i za iskazanu brigu za naše vernike u toj zemlji. Od 1984. godine Počasni je građanin nemačkog grada Hildeshajma.
Povodom 40 godina episkopske službe i 50 godina monaškog života, sveštenstvo Eparhije šabačke poklonilo je manastiru Soko veliko crkveno zvono i izdalo dve knjige Episkopa Lavrentija: „Tragovi u pesku“ i „Rukoveti“,u okviru kojih su i članci, koji su godinama izlazili u „Misionaru“ i „Pravoslavlju“. Blaženopočivši Episkop Lavrentije govorio je engleski, nemački i ruski jezik. Bio je član Svetog Arhijerejskog Sinoda od 2002. do 2004. godine. Kao predstavnik i izaslanik Srpske Pravoslavne Crkve učestvovao je na mnogim međucrkvenim sastancima i držao predavanja i referate.
Foto: eparhija šabačka
